बोक्खा/रदु लुङ(मर्चा) kirat Rai culture
किरातीहरुमा जन्मेदेखी मृत्यु संस्कारमा चाहिने जाडरक्सी यहि जाड बन्नलाई मर्चा आवस्यक पर्छ।
जाँड बनाउन सबैभन्दा पहिले मर्चा चाहिन्छ, जुन सयौं वर्ष लामो समयको अध्ययन र अनुसन्धानपश्चात् बनेको हो।
जो आफैंमा महत्त्वपूर्ण आविष्कार थियो। मर्चामा आवश्यक वनस्पति तथा अन्नहरू भोस्मारीको फूल, कटहरको कोया, चितु, कोदोको पिठो, गहते, बेल्जाम आदि धुलो पारी तयार पारिन्छ।
आवश्यक वनस्पति प्रजातिहरूको छनोट त्यसको मिसावटको मात्राको समुचित परिमाण मिलाउन थोरै समयमा सम्भव भएको थिएन।
रदु लुङ = किराती मार्चा।
सिवुनाम = तितेपाती।
सुबुकु = चोखो पानी।
चुल्हो पुजक राईहरूको धर्म, कर्म, सस्कार, संस्कृती अनुसार विभिन्न निम्न कर्म कार्यहरूमा चोखिनु या चोख्याउनु परे, विशेष रूपमा तितेपाती, किराँती मार्चा र चोखो पानीको मिश्रण प्रयोगमा ल्याउने चलन चली आएको छ।
1) नयां घर बनाउनु परेमा।
2) नयां घरमा नयां चुल्हो ढुङ्गा
गाड्नु परेमा।
3) सुत्केरी चोख्याउनु परेमा।
4) मलामीहरू चोख्याउनु परेमा।
5) मृतकको घर चोख्याउनु परेमा।
6) ... ... ... ... ... ... ... ... ।
रदु लुङ > राईहरूकै हातबाट तयार
पारिएको मार्चा। या किरातीहरूको
हातबाट तयार पारिएको मार्चा।
सुबुकु > पुर्खाहरूले पिउंदै आएको जमिन मुनीबाट उम्रिएको सफा पानी। कुवा, पधेंरा, ढुङ्गे धारा, खोलाको मुहानको सफा पानी।
दिनाङ्क :५०८१ 🙏
Comments
Post a Comment